Türkiye’de Amerikan Araçlarına Orijinal Parça Getirmenin Zorlukları ve Çözümleri

Arda Çavdar
16 Nis
5 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 17 Nis

Sektörden Gerçek Bilgiler ve Deneyimlere Dayalı Rehber

Türkiye’de Amerikan Araç Sahipliği Bir Ayrıcalık — Ancak Kullanıcıları ve Servisleri Zorlayan Bir Ayrıntı da Var

Son yıllarda Türkiye’de Cadillac, Chevrolet, Lincoln, GMC gibi Amerikan araçlara olan ilgi artmış durumda. Özellikle üst segment SUV ve klasik araç tutkunları için bu araçlar hem prestij hem de güçlü motor yapıları ile öne çıkıyor.

Ancak bu araçların sayısı arttıkça, bir başka gerçek daha gün yüzüne çıkıyor:

Türkiye’de Amerikan araçların orijinal yedek parçasını bulmak oldukça zor, zaman alıcı ve maliyetli.

Günümüzde birçok tamirci, yetkili servis ya da özel Amerikan araç servisleri, bu parçaları ithal etmek için karmaşık, pahalı ve zaman baskısı altında olan bir süreci yönetmeye çalışıyor.

Ve maalesef, bu süreci iyi yönetemeyenlerin yaşadığı gecikmeler, hatalı parça siparişleri veya gümrükte yaşanan problemler, müşteri memnuniyetini ve ticari itibarı da zedeliyor.

BÖLÜM I: Türkiye’de En Sık Karşılaşılan 3 Temel Sorun

1. Yanlış Parça Siparişi ve Parça Uyumsuzluğu

Birçok mekanik servis veya yedek parça satıcısı, parçayı tanım olarak söylüyor ancak spesifik parça numarası (OEM) veremediği için yanlış ürün sipariş ediliyor.

Örnek:

“2008 model Cadillac Escalade V8 için krank mili sensörü” siparişi veriliyor, ama motor kodu farklı olduğundan gelen sensör uyumsuz çıkıyor.

Bu hata, sadece zaman değil, çift kargo maliyeti, kargolar çok yüksek maliyetlere sahip olduğu için yer yer yanlış parçalar ile şişen yedek parça stoku, sermaye kaybı, müşteri kaybı ve itibar riski yaratıyor.

2. Tedarik Sürecindeki Belirsizlikler ve Karışıklıklar

Amerika’dan parça almak isteyen biri, genelde Amazon, eBay gibi açık pazarlardan sipariş veriyor veya birden fazla tedarikçiden alışveriş yapıyor. Her tedarikçi Türkiye'ye parça gönderimi de yapmıyor. Hatta sadece Türkiye olarak sınırlamamak lazım. Amerika'da bulunan bir çok oto yedek parça tedarikçisi (Amazon ve eBay de dahil) Amerika dışına parça gönderimi yapmayabiliyor. Her sipariş ayrı kargo, ayrı fatura ve farklı teslimat süresiyle geliyor. Bireysel parça ithalatı seçeneği ise yeni gümrük yasaları ile imkansız hale geliyor.

Bu durum kullanıcılar ve servisler için şu sonuçları doğuruyor:

Gümrükte parça kutularının açılması
Eksik fatura / evrak nedeniyle paketlerin tutulması
Her bir gecikmenin maliyeti: Gümrükte günlük depolama ücreti + ekstra vergiler + müşteri şikâyeti

Tüm bunları kabul eden bireysel kullanıcılar, servisler ve yedek parça satıcıları bile yer yer siparişlerini parçanın içeriği veya gümrük tarife kodları nedeniyle ülkeye sokamadan gümrüğe terk etmek veya iadesini istemek durumunda kalabiliyor.

3. Gümrükte Yaşanan Zorluklar ve Maliyet Sürprizleri

Türkiye gümrüğü, özellikle Amerikan menşeli parçaların girişinde çok titiz davranıyor. Kutunun içindeki ürün ile fatura eşleşmiyorsa, ürün web üzerinden fiyat kontrolüne tabi tutulabiliyor.

Tam bu noktada sıkça yaşananlar:

Kargo açılıyor, ürün internetteki en yüksek fiyattan vergilendiriliyor
Parça düşük faturalandırıldıysa “damping” riski oluşuyor
Fatura yoksa ürün geri gönderilebiliyor ve hatta imha bile edilebiliyor

Burada Duralım

Bu ilk bölümde amacımız şuydu:

Amerikan araçlarına parça getirmek isteyen bireysel kullanıcılar ve servislerin, ne tür zorluklarla karşılaştığını net şekilde göstermek.

BÖLÜM II: Gümrük Süreci Neden Bu Kadar Karmaşık?

Türkiye'de yurt dışından getirilen otomotiv yedek parçaları, özellikle Amerika Birleşik Devletleri menşeli olanlar için, hem vergi hem belge açısından yoğun denetime tabi tutulur.

Bu karmaşıklığın birkaç temel sebebi var:

1. Belgelerin Uyumsuzluğu

ABD’den sipariş edilen parçaların bir kısmı faturasız ya da eksik evrakla gelir. Özellikle eBay, Amazon gibi platformlarda, satıcılar genellikle paket içine fatura koymaz.

Bu durumda gümrükte şu sorunlar yaşanır:

Parçanın menşe ülkesi (origin) kanıtlanamaz
Vergi matrahı belirlenemez
Gümrük memuru ürünün internet fiyatını araştırmak zorunda kalır
Eğer tutarsızlık varsa, ürün “gümrüğe takılır” ve ciddi gecikmeler olur

2. Parça Değeri İnternetten Araştırılır

Gümrük memurları, faturadaki bedeli güvenilir bulmadığında — özellikle düşük görünüyorsa — ürünün internet üzerindeki fiyatlarını araştırır.

Bu durumda $150’lık bir parçaya $400 değer biçilip, KDV + ÖTV + gümrük vergisi bu yeni fiyat üzerinden hesaplanabilir.

Bunun sonucu:

Fazladan vergi ödemek zorunda kalırsınız
Gecikmeler yaşanır
Kârlılığınız düşer

3. Kutu Başına Evrak – Çoklu Siparişlerde Sorun

Birden fazla tedarikçiden parça alırsanız:

Her tedarikçiden ayrı fatura gelir
Her kutuda farklı içerik olur
Gümrük memuru her birini tek tek kontrol eder

Ve eğer herhangi bir kutuda:

Fatura yoksa
Ürün ile fatura eşleşmiyorsa
Değeri belirsizse

O kutu ayrı beklemeye alınır. Günlük depolama ücreti başlar ve geri gönderme veya cezai işlem riski doğar.

Gümrük Süreci Karmaşık ama Önlenebilir Bir Risk

Burada altını çizmek gereken nokta şu:

Gümrük, evrakla doğru şekilde yönetilirse bir tehdit değil, bir formalitedir.

Yani asıl sorun gümrük değil — evrak eksikliği ve parçaların plansız gelişidir.

BÖLÜM III: Orijinal (OEM) Parça Nedir? Yan Sanayi ve Yenilenmiş Parçalarla Farkı Nasıl Anlaşılır?

Parça ithalatı yaparken en çok sorulan sorulardan biri şudur:

“Gerçekten orijinal mi?” “Bu parçanın yan sanayi veya yenilenmiş (rebuild/refurbished) olmadığını, ikinci el olup olmadığını nasıl bileceğim?”

Bu sorular çok yerinde çünkü parça dışarıdan orijinal gibi görünebilir — ancak işlevsellik, dayanıklılık ve uyumluluk açısından ciddi farklar olabilir.

Ayrıca Türkiye'ye ikinci el/kullanılmış oto yedek parçası ithal etmek, masraflarını karşılasanız bile, yasaktır.

OEM Ne Demek?

OEM (Original Equipment Manufacturer), parçanın araç üreticisi tarafından onaylanan ve orijinal standartlara uygun şekilde üretilmiş olduğunu ifade eder. Yani bu parça, aracın ilk montajında kullanılan parçayla aynıdır.

Örnek:

Chevrolet Tahoe için alınan bir Delphi marka sensör, GM’in orijinal onaylı üreticisi ise OEM’dir.
Aynı sensörün başka bir üretici tarafından üretilmiş “benzeri” ise, yan sanayi (aftermarket) parça olur.

Sahte ve Yan Sanayi Parçaların Riskleri

Sahte veya Yan Sanayi parça demek sadece “çin malı” demek değil.

Bazen:

Orijinalin görünümüne benzetilmiş
Ancak iç yapısı, malzemesi veya toleransları uyumsuz olan parçalardır.

Riskler:

Takıldığında çalışmayabilir
Elektrik sistemini ve daha bir çok sistemi bozabilir
Müşteri aracıyla tekrar gelmek zorunda kalabilir (kullanıcı memnuniyetsizliği)
Arızayı büyütebilir (özellikle sensörler, modüller ve elektronik ekipmanlar)

Yenilenmiş (Refurbished / Rebuilt) Parçalar

Bu parçalar, orijinal ürünlerin tamir edilmiş veya ikinci el parçalardan toplanmış halidir. ABD’de bazı tedarikçiler bu tür ürünleri açıkça belirtmeden satabilir.

Sorun şu:

Paket dışından ayırt edilmesi zordur
Fiyat cazip görünür ama risk yüksektir
Gümrükte “kullanılmış parça” olarak işlem görebilir → ithalat yasağı doğabilir

Orijinal Parçayı Anlamanın En Güvenli Yolu Nedir?

Parça numarası üzerinden sipariş verin (örnek: 12677836)
ABD içindeki tedarikçi güvenilir mi kontrol edin (dealer/authorized)
Paket ve fatura kontrolü yapılmış şekilde gönderildiğinden emin olun
Tüm işlem bir aracı üzerinden değil, güvenilir bir sistem içinde yürüsün

BÖLÜM IV: Süreç Neden Zor? Biz Bunu Nasıl Kolaylaştırıyoruz?

Bu yazıya kadar geldiyseniz artık şunu çok net görebiliyorsunuz:

Türkiye’ye Amerikan araçları için orijinal parça getirmek, sadece "alışveriş" değil, başlı başına bir lojistik ve belge yönetimi operasyonudur.

Bu noktada Imperial Move LLC olarak bizim devreye girdiğimiz yer tam da burası.

Biz Bu Süreci Nasıl Yönetiyoruz?

Yıllardır bu sistemin içinde olan bir firma olarak, klasik yöntemlerin neden işe yaramadığını çok iyi biliyoruz. Bu yüzden süreci baştan sona şu şekilde yapılandırdık:

1. Parça Numarası ile Doğrudan Sipariş

Müşterilerimizden sadece ürün açıklaması değil, net parça numarası (OEM code) istiyoruz. Bu sayede parça siparişini doğrudan ABD’deki onaylı tedarikçiden veriyoruz.

Parça numarası yoksa, birlikte doğru parçayı tespit etmek için teknik destek sağlıyoruz.

2. Depoda Gelen Parçaları Tek Tek Kontrol Ediyoruz

Her sipariş, ABD’deki depomuza ulaştığında:

Kutunun dışı ve içeriği kontrol edilir
Parça numarası faturayla karşılaştırılır
Gerekiyorsa fotoğraf alınarak müşteriyle teyitleşilir

Bu sayede yanlış parça gönderimi kaynağında durdurulur.

3. Tüm Siparişler Tek Fatura ile Gönderilir

Belki de sistemimizin en kritik özelliği bu:

Gümrük dostu gönderim modeli.

Tüm parçalar:

Aynı paketlemede birleştirilir
Faturalandırma Imperial Move LLC üzerinden yapılır
Komisyon ve parça fiyatları ayrı satırlarda, şeffaf şekilde gösterilir
Kutuda başka hiçbir belge bırakılmaz (yabancı fatura, Amazon fişi vb. yok)

Bu sayede:

Gümrük memuru sadece 1 belge ile işlem yapar
Ürün değerini internette araştırmak zorunda kalmaz, araştırsa bile usulsüzlük veya soru işareti oluşturan bir durum bulamaz
Tüm süreç hızlı ve sorunsuz ilerler

4. Toplu Sipariş = Düşük Maliyet + Net Takvim

Bireysel siparişlerde parça başı kargo, vergi, takip sorunu ve takip edemeyeceğiniz yasada gerçekleşen bir çok değişiklik süreci tamamlayamamanıza sebep olur.

Biz sadece toplu sipariş alıyoruz. Bu da şu avantajı getiriyor:

Maliyetler kişi başına bölünür
Süreç daha hızlı işler
Herkes kendi siparişini, büyük gönderi içinde takip eder

Şu anda servislerimiz genelde her 2–3 ayda bir sipariş döngüsüne dahil oluyor. Sipariş sıklığı arttıkça bu süreyi ayda bire, hatta iki haftaya bile çekmek mümkün.